TURN S01-E06 Notları:
*Pharaoh: İçinde meyan kökü olan bir içki türü, Mısır hiyerogliflerinde meyan köküyle tatlandırılan
içeceklere rastlandığı için meyan kökü içeren bir içeceklere "Pharoah" yani dilimizdeki karşılığıyla
"Firavun" denilmiştir. (00:43)
*Robert Burns'ün "Bir Fareye" ismli şiirinden alıntı. Ayrıca John Steinbeck'in "Fareler ve İnsanlar" isimli
1937'de yayınlanan romanının isminin ilham kaynağı olan şiirdir. (00:56)
Robert Burns: (25 Ocak 1759 - 21 Temmuz 1796) İskoç şair. Bir şair ve şarkı sözü yazarıydı.
Birçok insan tarafından İskoçya'nın ulusal şairi olarak görüldü ve en çok İskoç dilinde yazdığı
şiirlerle tanındı. Yine de birçok eserini İngilizce ve İskoç diyalektiğinde yazdı ve bu sayede çok daha
geniş bir kitleye ulaşabildi.
Burns; romantizm hareketinin öldükten sonra önemli bir karakteri olmuştur, ve liberalizm ve sosyalizm
için büyük bir ilham kaynağı olmuştur. İskoçya'nın kültürel bir sembolü olarak görülür ve
ülkelerinden göç etmek zorunda kalan İskoçları temsil eder. İskoç edebiyatı için de en önemli
kişilerden biridir.
İngilizce'nin İskoç lehçesinde lirik şiirler ve şarkı sözleri yazmış İskoçya'nın ulusal bir şairidir.
Aynı zamanda yaşadığı aşk serüvenleri ve zamanın bağnaz din ve ahlak anlayışına karşı verdiği
kavgalarla da ünlüdür. Maddi durumunu düzeltmek amacıyla Kincardineshire'dan Ayrshire'a
göç eden Burns'ün babası, kiraladığı çiftliklere büyük emek vermesine karşın, 1784'te yıkılmış ve
iflas etmiş bir kişi olarak öldü. Babasının uğradığı yenilgiler, Burns'ün dönemin toplumsal düzenine
başkaldıran bir kişilik kazanmasında ve insanlığa aykırı birçok şeye göz yuman ya da bunların
sürüp gitmesine aldırmayan dinsel ve siyasal inançları acımasızca alaya alan bir yergiciliğe
yönelmesinde önemli bir rol oynadı.
Burns, 1784-85'te aşk, dostluk ve eğlenceye ilişkin duygularını ve toplumsal çevre üzerine alaycı
gözlemlerini ifade etmek için şiire gittikçe daha çok başvuran ve "aklına estikçe yazan" bir şair olarak
hızlı bir gelişme gösterdi. Bu şiirleri cahil denebilecek bir köylünün içinden kopup gelen sözlerden çok,
bilinçli bir sanatçı damgası taşıyan ürünlerdi. Burns'ün 1783'te tutmaya başladığı not defterine
yazdıklarından, başından beri şiir yazma sanatının teknik sorunlarıyla yakından ilgilendiği
anlaşılmaktadır.
Burns, Fransız Devrimi'nden büyük ölçüde etkilendi ve Devrimi büyük bir heyecanla karşıladı;
kimi zaman kendini tutamadan söylediği övücü sözler yüzünden işini kaybetmenin eşiğine kadar
geldi. Burns'ün şiir dehasını en iyi yansıtan ürünlerin yergi türünde olanlar olduğu söylenebilir.
Günlük konuşma diliyle resmî yazı dilini uyumlu bir biçimde kaynaştıran manzum mektuplarında da
olağanüstü bir ustalık vardır. Bununla birlikte asıl ününü, adının bütün dünyaya yayılmasını
sağlayan şarkı sözlerine borçludur. Hiç kuşku yok ki Burns, İngiltere'nin gelmiş geçmiş en büyük
şarkı sözü yazarıdır.
Burns'ün insanlarda uyandırdığı ve "Burns kültü" denen duyguyu açıklayabilecek tek şey, İskoçya
halkının büyük anonim sesini kullanmada gösterdiği gizemli yeteneğidir.
Burns ayrıca halk şarkıları toplamıştır, genelde bunları düzeltmiş ya da adapte etmiştir.
"Scots Wha Hae" de uzun süre resmi olmayan İskoç resmi marşında kullanılmıştır.
Doğum tarihi 25 Ocak, İskoçya'da ulusal tatildir ve "Burns Gecesi" olarak kutlanılır.
*Masailer ya da Maasailer: Tanzanya ve Kenya sınırları içinde bulunan 'Masai Mara' bölgesinde
yarı göçebe bir hayat süren yerli halka verilen isimdir. Nilo-Saharan dil ailesine dahil olan Maa
dilini konuşurlar. (16:54)
*Fimbo: Afrika'da hemen her işte kullanılan sopa. Köylü Tanzanyalılar onunla birlikte büyür. Masailer
yürümeye başladıkları andan itibaren hemen hemen her gün ve her işte kullanırlar. (16:54)
Yorumlar