Fahişelik gibi casusluk da yapılış şeklini hemen hemen hiç değiştirmeden günümüze kadar ulaşmış tarihin en eski mesleklerinden biri. Bir mağara topluluğunda yaşayan "ilkel insanın" diğer mağara topluluğunda neler olup bittiğini, nerde avlandıklarını, nereden su temin ettiklerini anlamak için o mağarayı gözetlemesi, kendi mağarasındakilerden birinin diğer mağaraya bilgi sızdırıp sızdırmadığını anlamak için kendi içinde soruşturma ve araştırma yapması ilk casusluk ve karşı casusluk faaliyeti olarak görülebilir. Nitekim bu "tarihi gerçekler" AROG filminde bütün ayrıntılarıyla anlatıldığı için konuyu dağıtmadan bu diziye dair ileri geri bir kaç laf edeyim dedim. Tıpkı Amerikalıların Vietnam yenilgisini başarıya dönüştürmek adına Hollywood filmlerinin ki en bilineni Rambo'dur, devreye sokması gibi, İngilizler de Cambridge beşlisi denilen Harold Adrian Russell “Kim” Philby, Donald Duart Maclean, Guy Francis De Moncy Burgess, Sir Anthony Frederick Blunt, John Cairncross'tan oluşan SIS'ın gözdeleri "beyaz İngilizlerin" Sovyet tarafına geçmesini bir türlü hazmedemediklerinden casusluk konusunda yığınla kitap, roman, film yapmışlardır. Bunların en bilinenleri Le Carre, F.Forsyth, İ.Fleming vb. casus romanı yazarlarıdır. Aslında bütün bu romanların, filmlerin bir amacı da kendi yurttaşlarına casusluk konusunda ne kadar başarılı ve yetenekli olduklarını göstermeye çalışmaktan ibarettir. Bu bir bakıma Amerikalıların da İngilizlerin de sahada kaybettiklerini filmlerle, kitaplarla kazanmaya çalışmalarının öyküsüdür. Bu aldatmacada başarılı olmuşlar mıdır? Elbette olmuşlardır. Le Carre'nin Smiley karakteri de işte bu ahval ve şerait altında doğmuştur. Bütün bunların özünde Vietnam'da ya da Cambridge beşlisinde olduğu gibi kaybetmenin verdiği aşağılık kompleksinin yanında, soğuk savaşın getirdiği antikomünist ve antisovyet histerinin de rolü vardır elbette. Dikkat ederseniz bütün bu filmlerde, kitaplarda genellikle Sovyet, Rus ya da o zamanki Sovyet uydusu devletlerin ajanları kaba, hoyrat, aptal, hatta yer yer cani ve beceriksiz görünür. Oysa İngiliz ya da Amerikan ajanları gayet incelikli, becerikli, kibar ve iş bitiricidir. Smiley ya da daha uçuk örneği olan Bond karakterinde olduğu gibi. Bu sadece kaba bir propagandaydı ama sonuçta soğuk savaşı kazanan Batı oldu ve elbette ki tarihi yazan her zaman kazanandır kuralına uygun olarak bizler de kazananların gözünden bir dönemin tarihini okumak ve izlemekle yetinmek durumundayız. Başka bir seçeneğimiz de yok zaten. Seçeneğimiz yok çünkü Sovyetlerin ne Hollywood'ları ne de Le Carre, Forsyth, Fleming vb. yazarları vardı. Sovyet iktidarı insanları incelikle aldatmak yerine kabaca baskı altında tutmayı yeğlemekle soğuk savaşı yıkılmadan çok önce kaybetmişti zaten. Filmde anlatılanlar şeklen zamanını çoktan doldurmuş olsa da özünde hiç değişmeyen ve günümüzde de devam eden bir savaşın ya da aldatmacanın hikayesi. Bu arada hakkını yemeyelim, Smiley karakteri Bond karakteri kadar fantastik ya da gerçek dışı bir karakter değil. Bu kadar traştan sonra İsviçreli bilim adamlarının uzun araştırmaları sonucu ortaya koyduğu gibi fazla bilgi beyne hasar vermez deyip ışıkları kapatalım ve sessiz sedasız diziyi izlemeye başlayalım.